Część 1: Rodzaje i objawy przestępczości ; 1. Jan Świtka - Psychologiczna analiza procesów i aktów woli a zagadnienie niektórych aspektów czynu przestępnego; 2. Andrzej Bałandynowicz - System kontroli przestępczości gospodarczej; 3. Rafał Skowron - Przyczyny i koncepcje zapobiegania przestępczości gospodarczej; 4. Zdzisław Majchrzyk - Cyberbullying - jawna i ukryta agresja; 5. Grzegorz Kudlak, Zdzisław Majchrzyk - Nieletni zabójcy - indywidualne i społeczne skutki agresji; 6. Dorota Pstrąg - Tolerancja wobec przemocy jako czynnik etiologiczny przestępczości; 7. Katarzyna Pawełek - Rola czynników sytuacyjnych w genezie przestępczości; 8. Paweł Tyrała - Sekuritologiczne analizowanie związków przyczynowo-skutkowych niebezpiecznego zjawiska zachowań agresywnych; 9. Konrad Kołek - Ściganie przestępstw pospolitych popełnionych przez żołnierzy w służbie czynnej przez Żandarmerię Wojskową i Policję. Argumenty przeciwko zmianom w kompetencjach ustawowych wskazanych służb porządku publicznego; 10. Mariusz Zelek - Społeczne uwarunkowania piractwa jako przejawu naruszenia autorskich praw majątkowych; 11. Anna Wilińska - Materiał redakcyjny jako nośnik materiału przestępczego; 12. Monika Marczak - Poczucie bezpieczeństwa i poczucie zagrożenia przestępczością w opiniach studentów; 13. Miroslav Kelemen, Stanislav Kri§ovskě, Pavel Neźas - Organized crime and pathological phenomena in society - experience of the armed forces members serving abroad; Część 2: Etiologia zachowań przestępczych; 1. Iwona Niewiadomska - Instytucjonalne determinanty powrotności do przestępstwa; 2. Franciszek Kozaczuk - Postawy skazanych wobec instytucji wymiaru sprawiedliwości oraz sytuacje sprzyjające przestępczości ; 3. Monika Badowska-Hodyr, Anna Maria Świerad - Motywacja sprawczyń przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu; 4. Urszula Sobczyszyn - Nadużywanie alkoholu czynnikiem etiologicznym w dokonywaniu przestępstw; 5. Krzysztof Wójcik - Możliwości występowania zjawisk przestępczych w warunkach funkcjonowania jednostek organizacyjnych Służby Więziennej; 6. Joanna Jezierska, Robert Opora - Przestępcze myślenie skazanych odbywających karę pozbawienia wolności za rozbój (art. 280 k.k.); 7. Eliza Mazur - Rola rodziny w etiologii zachowań przestępczych na przykładzie osadzonych Aresztu Śledczego w Kielcach; 8. Sylwia Niedzielska-Popek - Zabójcy w świetle analizy akt sądowych; Część 3: Oddziaływania profilaktyczne i resocjalizacyjne wobec skazanych - próba ich ewaluacji; 1. Jan Szałański - Osobowościowe kompetencje temporalne w nowatorskim projektowaniu pożądanej przemiany więźniów; 2. Dariusz Schmidt - Religijność kadry penitencjarnej a funkcjonowanie zawodowe w instytucji totalnej; 3. Natasza Kohel, Robert Opora - Postawy wobec resocjalizacji osób skazanych za czyn pedofilny ; 4. Krzysztof Linowski - Ocena środków oddziaływania resocjalizacyjnego przez skazanych odbywających karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym typu zamkniętego; 5. Małgorzata Paszkowska - Opieka medyczna nad skazanymi w zakładzie karnym; 6. Edyta Laurman-Jarząbek - Profilaktyka HIV/AIDS w warunkach izolacji więziennej - z doświadczeń punktu informacyjno-edukacyjnego w Areszcie Śledczym w Kielcach; 7. Joanna Sztuka - Profilaktyka i leczenie zakażonych wirusem HIV oraz żyjących z AIDS w warunkach izolacji penitencjarnej; 8. Witold Kędzierski - Oddział Wewnętrzny Zakładu Karnego w Rzeszowie - sukces czy porażka koncepcji? ; 9. Janusz Stanek, Dorota Lizoń-Szłapowska - Istota i procedura postępowania mediacyjnego po wyroku w opinii skazanych; 10. Maria Gordon - Spostrzeganie rodziny przez młodych mężczyzn, sprawców czynów zabronionych; 11. Katarzyna Porębska - Pozytywne i negatywne czynniki determinujące proces readaptacji społecznej osób opuszczających zakłady karne; Część 4: Środowisko rodzinne młodzieży - profilaktyczne i resocjalizacyjne konteksty funkcjonowania społecznego; 1. Krzysztof Miłek - Kara kryminalna - środkiem odwetu czy wychowania?; 2. Beata Zięba - Środowisko rodzinne wychowanków domów dziecka - problemy i zagrożenia w obszarze niedostosowania społecznego; 3. Joanna Moleda - Środowisko rodzinne wychowanków Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych; 4. Dariusz Pojnar - Rola kuratora rodzinnego w zapobieganiu demoralizacji i przestępczości nieletnich; 5. Maria Łukaszek - Społeczne determinanty stosowania przemocy seksualnej przez młodzież; 6. Ryszard Neć - Eurosieroctwo a przemoc wobec dzieci w rodzinie; 7. Sylwester Bębas - Profilaktyka i interwencja kryzysowa w zachowaniach suicydalnych. [G]

Rozdział 1: Przemoc domowa. Dylematy definicyjne i ustalenia teoretyczne uwarunkowań; Rozdział 2: Charakterystyka sprawców przemocy domowej; Rozdział 3:Relacje w związku z problemem przemocy – mechanizm uzależnienia; Rozdział 4: Model diagnozy motywacji sprawstwa przemocy w relacjach rodzinnych; Rozdział 5: Konstatacje końcowe. [G]

Wstęp; 1.Czy i jakie obecnie potrzebne jest instytucjonalne oddziaływanie resocjalizacyjne wobec nieletnich (zaproszenie do dyskusji)-Krystyna Ostrowska, Uniwersytet Warszawski; 2.Węzłowe problemy modelu postępowania z nieletnimi w Polsce-Paweł Kobes, Uniwersytet Warszawski; 3.Funkcjonowanie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich oraz młodzieżowych ośrodków wychowawczych w perspektywie potrzeb polityki państwa i aktualnych zmian prawno-organizacyjnych -Marek Łukasiewicz, Schronisko Dla Nieletnich W Gackach; 4.Diagnoza psychologiczno-pedagogiczna w sprawach nieletnich a kierunki oddziaływań terapeutyczno-resocjalizacyjnych- Aksandra Szymanowska, Szkoła Finansów I Zarządzania W Warszawie; 5. Oddziaływania resocjalizujące na nieletnich w nurcie inkluzji społecznej- Adam Szecówka, Uniwersytet Wrocławski; 6. Zagadnienia recydywy nieletnich w świetle badań zagranicznych i polskich- Beata Czarnecka-Dzialuk, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, INP PAN, Katarzyna Drapała, Instytut Wymiaru Sprawiedliwości; 7. Resocjalizacja i prewencja: doświadczenia programu Nurse-Family Partnership- Dagmara WoźniakowsKa-Fajst, Uniwersytet Warszawski; 8. Samousprawiedliwianie zachowania a zachowania dewiacyjne młodzieży- Wojciech Wypler, Uniwersytet Warszawski; 9. Kontekst rodzinny w kształtowaniu się negatywnych postaw społecznych młodzieży- Ewa Kiliszek, Uniwersytet Warszawski; 10. Kompetencje społeczne nieletnich przestępców- Grzegorz Kudlak, Uniwersytet Warszawski.[K]

Rozdział 1: Geneza i struktura obrazu samego siebie; 1.1. Definicje i elementy składowe obrazu samego siebie; 1.2. Kształtowanie się obrazu samego siebie i samooceny; 1.2.1. Okres niemowlęcy i poniemowlęcy; 1.2.2. Wiek przedszkolny; 1.2.3. Młodszy wiek szkolny; 1.2.4. Wiek dorastania; 1.3..Definicja obrazu samego siebie oraz samooceny przyjęta w pracy; 1.4. .Funkcje i podstawowe składniki samowiedzy; 1.4.1. Sądy opisowe. Samoopis; 1.4.2. Samooceny; 1.4.3. Standardy osobiste; 1.4.4. Reguły w procesie tworzenia samowiedzy; Rozdział 2: Regulacyjna funkcja obrazu własnej osoby w świetle teorii oraz badań; 2.1. Rola i znaczenie obrazu samego siebie w nurcie psychologii poznawczej; 2.2. Geneza poznawczego podejścia do osobowości: teorie W. Mischela i A. Bandury; 2.2.1. Teoria społeczno-poznawczego uczenia się W. Mischela; 2.2.2. Teoria społeczno-poznawcza A. Bandury; 2.3. Schematy poznawcze jako struktury porządkujące wiedzę o ‘ja’; 2.4. Koncepcja własnego ‘ja’ w ujęciu J. Reykowskiego; 2.5. Regulacyjna funkcja ‘ja’ w ujęciu C.R. Rogersa; 2.6. Stałość obrazu własnej osoby i jego funkcja integracyjna; 2.7. Samoregulacja – procesy regulacji wewnętrznej; 2.8. Warunki zmiany obrazu siebie; Rozdział 3: Przegląd badań z zakresu samooceny oraz obrazu i struktury „ja”; 3.1. Znaczenie samooceny przy podejmowaniu decyzji w wyborze konkretnego działania; 3.2. Rozbieżność „ja realne - ja idealne” a przystosowanie człowieka; 3.3. Z miana samooceny w trakcie terapii osób uzależnionych; 3.4. Struktura „ja” a poziom agresji interpersonalnej; 3.5. Poznawcze wzorce tworzenia się obrazu ‘ja’; 3.6. Struktura „ja” u nieletnich przestępców; Rozdział 4: Terapia poznawczo-behawioralna jako sposób zmiany wizerunku własnej osoby i poziomu samooceny; 4.1. Podstawy teoretyczne psychoterapii indywidualnej; 4.2. Cele psychoterapii; 4.3. Psychoterapia poznawcza; 4.4. T erapia poznawczo-behawioralna; 4.4.1. Najważniejsze cechy terapii poznawczo-behawioralnej w odniesieniu do osób niedostosowanych społecznie; 4.5. Skuteczność psychoterapii; 4.5.1. Zmiana w terapii poznawczo-behawioralnej; Rozdział 5: Zjawisko nieprzystosowania społecznego wśród nieletnich i zachowania agresywne jako główny jego przejaw; 5.1. Różne ujęcia terminu ‘nieprzystosowanie społeczne’; 5.2. Środowisko społeczne człowieka i jego znaczenie dla procesu socjalizacji; 5.2.1. Rola rodziny w genezie nieprzystosowania społecznego; 5.3. Psychospołeczny mechanizm nieprzystosowania społecznego w świetle teorii społeczno-poznawczej A. Bandury; 5.4. Zależność między agresywnością a zachowaniem przestępczym; 5.5. Agresja wśród wychowanków instytucji resocjalizacyjnych jako problem terapeutyczny i wychowawczy; Rozdział 6 : Efektywność działań podejmowanych przez instytucje resocjalizacyjne dla nieletnich; 6.1. Podejście do problemu przestępczości nieletnich w Polsce; 6.2. Kształtowanie się systemu resocjalizacji nieletnich w Polsce; 6.3. Z stosowanie terapii przez otoczenie w resocjalizacji nieletnich; 6.4. Dopasowanie metod oddziaływania resocjalizacyjnego do cech psychicznych wychowanka jako czynnik zwiększający efektywność tych oddziaływań; 6.4.1. Metody pracy z nieletnimi niedostosowanymi społecznie a cechy ich osobowości; 6.5. Prawne podstawy funkcjonowania Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych na przykładzie wybranej instytucji; 6.5.1. Organizacja pracy MOW; 6.6. Regulamin stopni uspołecznienia – program przeciwdziałania zachowaniom agresywnym w instytucji; 6.7. Właściwości oddziaływań resocjalizacyjnych w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym nr 1 w Malborku i ocena ich efektywności; 6.7.1. Wybrane metody i formy pracy stosowane w MOW nr 1 w Malborku; Rozdział 7: Podstawy metodologiczne badań własnych; 7.1. Założenia teoretyczne badań nad zmianą samooceny i obrazu ‘ja’ u nieletnich niedostosowanych społecznie; 7.1.1. W dzieciństwie oraz okresie dorastania tworzą się mechanizmy regulacyjne osobowości, decydujące o przystosowaniu człowieka i zgodnym z normami społecznymi funkcjonowaniu w środowisku; 7.1.2. Proces przetwarzania informacji dokonywany przez człowieka, a także antycypacja tego co ma się wydarzyć motywuje go do podejmowania różnych działań: pozytywnych i rozwijających oraz negatywnych i destrukcyjnych; 7.1.3. Pojęcie ‘ja’ tworzy najważniejszy mechanizm regulujący zachowanie człowieka; 7.1.4. Istnieje zależność między poziomem agresji o samooceną; 7.1.5. Określone twierdzenia dotyczące ‘ja’ formułowane przez jednostkę mają istotne znaczenie dla powstawania nie przystosowawczych zachowań; 7.1.6. Zachowanie człowieka jest przejawem zintegrowanego łańcucha procesów poznawczych; 7.1.7. Oczekiwana zmiana w zachowaniu człowieka w nurcie psychoterapii poznawczo-behawioralnej jest modyfikacją określonych właściwości poznawczych jednostki i kształtowaniem nowych zachowań; 7.2. Problemy i hipotezy badawcze; 7.3. Przebieg i schemat przeprowadzonych badań; 7.4. Zastosowane narzędzia badawcze; 7.5. Scenariusz terapii modyfikacji schematów poznawczych dotyczących postrzegania własnej osoby oraz samooceny dla wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego nr 1 w Malborku; 7.6. Subiektywny aspekt badań nad skutecznością psychoterapii; 7.7. Zasady funkcjonowania Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego nr 1 w Malborku i specyfika badań prowadzonych wśród wychowanków; 7.7.1. Sprawowanie opieki nad wychowankami w MOW; 7.7.2. Opieka psychologiczno-pedagogiczna w MOW; 7.7.3. Zasady kierowania i przyjmowania wychowanków do MOW; 7.7.4. Informacje dodatkowe; 7.7.6. Specyfika badań prowadzonych wśród wychowanków MOW; 7.8. Definicja zmiany oraz kryteria jej istotności w koncepcji pomiaru skuteczności psychoterapii poznawczo-behawioralnej prowadzonej w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym nr 1 w Malborku; 7.9. Metody analizy statystycznej; Rozdział 8 : Prezentacja i analiza wyników badań własnych; 8.1. Z miana samooceny u wychowanków oraz uczniów z uwzględnieniem sześciu czynników wyodrębnionych w Kwestionariuszu Samooceny; 8.1.1. Porównanie wyników w zakresie samooceny u wychowanków w grupie objętej terapią oraz bez terapii; 8.1.2. Porównanie wyników pierwszego i drugiego pomiaru uzyskanych z Kwestionariusza Samooceny w grupie uczniów; 8.1.3. Zmiana samooceny wychowanków i jej wpływ na ogólne funkcjonowanie nieletnich w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym; 8.2. Poziom agresji u wychowanków i uczniów oraz analiza dynamiki jego zmian; 8.2.1. Porównanie wyników w zakresie ogólnego współczynnika agresji u wychowanków w grupie objętej terapią oraz bez terapii; 8.2.2. Porównanie wyników pierwszego i drugiego pomiaru uzyskanych z Inwentarza Psychologicznego Syndromu Agresji w grupie uczniów; 8.2.3. Różnice uzyskane w zakresie poszczególnych skal Inwentarza Psychologicznego Syndromu Agresji w grupie uczniów i wychowanków, porównanie wyników pierwszego i drugiego pomiaru; 8.3. Analiza związku samooceny z poziomem agresji ogólnej w grupie wychowanków; 8.3.1. Wzrost samooceny wychowanków a zmiana ich zachowania na terenie Ośrodka, jak i poza nim; Rozdział 9: Dyskusja wyników, wnioski i perspektywa dalszych badań; 9.1. Wychowankowie i uczniowie różnią się od siebie poziomem samooceny ogólnej; 9.2. Wychowankowie będą charakteryzować się wyższym współczynnikiem agresji ogólnej niż uczniowie; 9.3. Istnieje związek między poziomem samooceny ogólnej a współczynnikiem agresji zarówno u wychowanków, jak i uczniów; 9.4. Grupy wychowanków i uczniów różnią się od siebie pod względem poszczególnych współczynników agresji mierzonych Kwestionariuszem IPSA; 9.5. Wzrost samooceny wpływa na zmianę sposobu i jakości postrzegania zjawisk świata zewnętrznego; 9.6. Pobyt i resocjalizacja w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym nr 1 w Malborku prowadzi do pozytywnych zmian w zachowaniu nieletnich chłopców niedostosowanych społecznie; 9.7. Terapia poznawczo-behawioralna prowadzona z wychowankami powoduje wzrost samooceny ogólnej; 9.8. W grupie uczniów poziom samooceny i wskaźnik agresji ogólnej pozostanie na tym samym poziomie; Perspektywa badawcza w zakresie samooceny nieletnich niedostosowanych społecznie oraz trwałych pozytywnych zmian w zachowaniu. [K]

1. Współczesne rozumienie problemów diagnozy resocjalizacyjnej; 2. Rozmiary i dynamika zachowań przespczych młodzieży w latach 90; 3. Osobowościowe korelaty zachowań przestępczych. Przegląd wybranych koncepcji psychologicznych; 4. Badania diagnostyczne osobowości nieletnich sprawców zabójstw;