Część 1 : Niedostosowanie dzieci i młodzieży w świetle teorii i praktyki pedagogicznej; Halina Bejger : Autoportret młodzieży niedostosowanej społecznie; Renata Kartaszyńska : Wpływ rodziny i szkoły na kształtowanie osobowości społecznej dzieci i młodzieży; Paweł Skrzydlewski : Kategorie niedostosowania społecznego z perspektywy personalistycznej antropologii filozoficznej; Emilia Matysek : Agresja jako przejaw niedostosowania społecznego; Jowita Berdzik : Środowiskowe uwarunkowania zachowań agresywnych wśród młodzieży; Augustyn Okoński : Bożena Stefańczyk : Niedostosowanie społeczne w szkole; Agata Szabała-Walczuk : Uzależnienie od substancji psychoaktywnych jako przejaw niedostosowania społecznego –studium przypadku uczennicy gimnazjum; Część 2 : Przejawy niedostosowania społecznego dzieci i młodzieży – kierunki działań profilaktycznych; Aneta Paszkiewicz : Uczeń niedostosowany społecznie/zagrożony niedostosowanie społecznym w szkole; Ks. Jerzy Król : Wychowanie i edukacja w kontekście kultury współczesnej a niedostosowanie społeczne; Agata Stankiewicz : Funkcjonowanie dziecka niedostosowanego społecznie w rodzinie i szkole; Anna Antczak, Ewelina Bucior, Katarzyna Tchórzewska : Wagary szkolne jako symptom niedostosowania społecznego; Patrycja Burak : Rola działalności wolontariackiej w zapobieganiu niedostosowania społecznego; Monika Łetocha, Agnieszka Hajdus : Czas wolny dzieci i młodzieży w aspekcie wartości wychowawczych i zagrożeń – cyberprzemoc; Natalia Piekarz : Arteterapia w pracy z dzieckiem niedostosowanym społecznie; Część 3 : Przestępczośćwśród dzieci i młodzieży –rehabilitacja społeczna i jej rola. [K]

Rozdział 1: Geneza i struktura obrazu samego siebie; 1.1. Definicje i elementy składowe obrazu samego siebie; 1.2. Kształtowanie się obrazu samego siebie i samooceny; 1.2.1. Okres niemowlęcy i poniemowlęcy; 1.2.2. Wiek przedszkolny; 1.2.3. Młodszy wiek szkolny; 1.2.4. Wiek dorastania; 1.3..Definicja obrazu samego siebie oraz samooceny przyjęta w pracy; 1.4. .Funkcje i podstawowe składniki samowiedzy; 1.4.1. Sądy opisowe. Samoopis; 1.4.2. Samooceny; 1.4.3. Standardy osobiste; 1.4.4. Reguły w procesie tworzenia samowiedzy; Rozdział 2: Regulacyjna funkcja obrazu własnej osoby w świetle teorii oraz badań; 2.1. Rola i znaczenie obrazu samego siebie w nurcie psychologii poznawczej; 2.2. Geneza poznawczego podejścia do osobowości: teorie W. Mischela i A. Bandury; 2.2.1. Teoria społeczno-poznawczego uczenia się W. Mischela; 2.2.2. Teoria społeczno-poznawcza A. Bandury; 2.3. Schematy poznawcze jako struktury porządkujące wiedzę o ‘ja’; 2.4. Koncepcja własnego ‘ja’ w ujęciu J. Reykowskiego; 2.5. Regulacyjna funkcja ‘ja’ w ujęciu C.R. Rogersa; 2.6. Stałość obrazu własnej osoby i jego funkcja integracyjna; 2.7. Samoregulacja – procesy regulacji wewnętrznej; 2.8. Warunki zmiany obrazu siebie; Rozdział 3: Przegląd badań z zakresu samooceny oraz obrazu i struktury „ja”; 3.1. Znaczenie samooceny przy podejmowaniu decyzji w wyborze konkretnego działania; 3.2. Rozbieżność „ja realne - ja idealne” a przystosowanie człowieka; 3.3. Z miana samooceny w trakcie terapii osób uzależnionych; 3.4. Struktura „ja” a poziom agresji interpersonalnej; 3.5. Poznawcze wzorce tworzenia się obrazu ‘ja’; 3.6. Struktura „ja” u nieletnich przestępców; Rozdział 4: Terapia poznawczo-behawioralna jako sposób zmiany wizerunku własnej osoby i poziomu samooceny; 4.1. Podstawy teoretyczne psychoterapii indywidualnej; 4.2. Cele psychoterapii; 4.3. Psychoterapia poznawcza; 4.4. T erapia poznawczo-behawioralna; 4.4.1. Najważniejsze cechy terapii poznawczo-behawioralnej w odniesieniu do osób niedostosowanych społecznie; 4.5. Skuteczność psychoterapii; 4.5.1. Zmiana w terapii poznawczo-behawioralnej; Rozdział 5: Zjawisko nieprzystosowania społecznego wśród nieletnich i zachowania agresywne jako główny jego przejaw; 5.1. Różne ujęcia terminu ‘nieprzystosowanie społeczne’; 5.2. Środowisko społeczne człowieka i jego znaczenie dla procesu socjalizacji; 5.2.1. Rola rodziny w genezie nieprzystosowania społecznego; 5.3. Psychospołeczny mechanizm nieprzystosowania społecznego w świetle teorii społeczno-poznawczej A. Bandury; 5.4. Zależność między agresywnością a zachowaniem przestępczym; 5.5. Agresja wśród wychowanków instytucji resocjalizacyjnych jako problem terapeutyczny i wychowawczy; Rozdział 6 : Efektywność działań podejmowanych przez instytucje resocjalizacyjne dla nieletnich; 6.1. Podejście do problemu przestępczości nieletnich w Polsce; 6.2. Kształtowanie się systemu resocjalizacji nieletnich w Polsce; 6.3. Z stosowanie terapii przez otoczenie w resocjalizacji nieletnich; 6.4. Dopasowanie metod oddziaływania resocjalizacyjnego do cech psychicznych wychowanka jako czynnik zwiększający efektywność tych oddziaływań; 6.4.1. Metody pracy z nieletnimi niedostosowanymi społecznie a cechy ich osobowości; 6.5. Prawne podstawy funkcjonowania Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych na przykładzie wybranej instytucji; 6.5.1. Organizacja pracy MOW; 6.6. Regulamin stopni uspołecznienia – program przeciwdziałania zachowaniom agresywnym w instytucji; 6.7. Właściwości oddziaływań resocjalizacyjnych w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym nr 1 w Malborku i ocena ich efektywności; 6.7.1. Wybrane metody i formy pracy stosowane w MOW nr 1 w Malborku; Rozdział 7: Podstawy metodologiczne badań własnych; 7.1. Założenia teoretyczne badań nad zmianą samooceny i obrazu ‘ja’ u nieletnich niedostosowanych społecznie; 7.1.1. W dzieciństwie oraz okresie dorastania tworzą się mechanizmy regulacyjne osobowości, decydujące o przystosowaniu człowieka i zgodnym z normami społecznymi funkcjonowaniu w środowisku; 7.1.2. Proces przetwarzania informacji dokonywany przez człowieka, a także antycypacja tego co ma się wydarzyć motywuje go do podejmowania różnych działań: pozytywnych i rozwijających oraz negatywnych i destrukcyjnych; 7.1.3. Pojęcie ‘ja’ tworzy najważniejszy mechanizm regulujący zachowanie człowieka; 7.1.4. Istnieje zależność między poziomem agresji o samooceną; 7.1.5. Określone twierdzenia dotyczące ‘ja’ formułowane przez jednostkę mają istotne znaczenie dla powstawania nie przystosowawczych zachowań; 7.1.6. Zachowanie człowieka jest przejawem zintegrowanego łańcucha procesów poznawczych; 7.1.7. Oczekiwana zmiana w zachowaniu człowieka w nurcie psychoterapii poznawczo-behawioralnej jest modyfikacją określonych właściwości poznawczych jednostki i kształtowaniem nowych zachowań; 7.2. Problemy i hipotezy badawcze; 7.3. Przebieg i schemat przeprowadzonych badań; 7.4. Zastosowane narzędzia badawcze; 7.5. Scenariusz terapii modyfikacji schematów poznawczych dotyczących postrzegania własnej osoby oraz samooceny dla wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego nr 1 w Malborku; 7.6. Subiektywny aspekt badań nad skutecznością psychoterapii; 7.7. Zasady funkcjonowania Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego nr 1 w Malborku i specyfika badań prowadzonych wśród wychowanków; 7.7.1. Sprawowanie opieki nad wychowankami w MOW; 7.7.2. Opieka psychologiczno-pedagogiczna w MOW; 7.7.3. Zasady kierowania i przyjmowania wychowanków do MOW; 7.7.4. Informacje dodatkowe; 7.7.6. Specyfika badań prowadzonych wśród wychowanków MOW; 7.8. Definicja zmiany oraz kryteria jej istotności w koncepcji pomiaru skuteczności psychoterapii poznawczo-behawioralnej prowadzonej w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym nr 1 w Malborku; 7.9. Metody analizy statystycznej; Rozdział 8 : Prezentacja i analiza wyników badań własnych; 8.1. Z miana samooceny u wychowanków oraz uczniów z uwzględnieniem sześciu czynników wyodrębnionych w Kwestionariuszu Samooceny; 8.1.1. Porównanie wyników w zakresie samooceny u wychowanków w grupie objętej terapią oraz bez terapii; 8.1.2. Porównanie wyników pierwszego i drugiego pomiaru uzyskanych z Kwestionariusza Samooceny w grupie uczniów; 8.1.3. Zmiana samooceny wychowanków i jej wpływ na ogólne funkcjonowanie nieletnich w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym; 8.2. Poziom agresji u wychowanków i uczniów oraz analiza dynamiki jego zmian; 8.2.1. Porównanie wyników w zakresie ogólnego współczynnika agresji u wychowanków w grupie objętej terapią oraz bez terapii; 8.2.2. Porównanie wyników pierwszego i drugiego pomiaru uzyskanych z Inwentarza Psychologicznego Syndromu Agresji w grupie uczniów; 8.2.3. Różnice uzyskane w zakresie poszczególnych skal Inwentarza Psychologicznego Syndromu Agresji w grupie uczniów i wychowanków, porównanie wyników pierwszego i drugiego pomiaru; 8.3. Analiza związku samooceny z poziomem agresji ogólnej w grupie wychowanków; 8.3.1. Wzrost samooceny wychowanków a zmiana ich zachowania na terenie Ośrodka, jak i poza nim; Rozdział 9: Dyskusja wyników, wnioski i perspektywa dalszych badań; 9.1. Wychowankowie i uczniowie różnią się od siebie poziomem samooceny ogólnej; 9.2. Wychowankowie będą charakteryzować się wyższym współczynnikiem agresji ogólnej niż uczniowie; 9.3. Istnieje związek między poziomem samooceny ogólnej a współczynnikiem agresji zarówno u wychowanków, jak i uczniów; 9.4. Grupy wychowanków i uczniów różnią się od siebie pod względem poszczególnych współczynników agresji mierzonych Kwestionariuszem IPSA; 9.5. Wzrost samooceny wpływa na zmianę sposobu i jakości postrzegania zjawisk świata zewnętrznego; 9.6. Pobyt i resocjalizacja w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym nr 1 w Malborku prowadzi do pozytywnych zmian w zachowaniu nieletnich chłopców niedostosowanych społecznie; 9.7. Terapia poznawczo-behawioralna prowadzona z wychowankami powoduje wzrost samooceny ogólnej; 9.8. W grupie uczniów poziom samooceny i wskaźnik agresji ogólnej pozostanie na tym samym poziomie; Perspektywa badawcza w zakresie samooceny nieletnich niedostosowanych społecznie oraz trwałych pozytywnych zmian w zachowaniu. [K]

Rozdział 1: Geneza i rozwój zaburzeń osobowości; Rozdział 2: Czynniki determinujące rozwój zachowania antyspołecznego; Rozdział 3: Postacie zaburzeń antyspołecznych w cyklu życiowym; Rozdział 4: Metodologiczne problemy badań własnych; Rozdział 5: Analiza porównawcza wyników badań. [G]

Wiedza na temat wielowymiarowego zjawiska niedostosowania społecznego dzieci i młodzieży jest niezbędna do planowania oraz realizacji konkretnych działań w procesie wychowania nieletnich. W prezentowanej publikacji autorka przyjmuje, że proces resocjalizacji nieletnich powinien być organizowany przede wszystkim z uwzględnieniem perspektywy rozwojowej. Jednym z głównych celów procesu resocjalizacji w tym ujęciu staje się zatem wspieranie wychowanków w pokonywaniu trudności związanych z realizacją zadań rozwojowych okresu adolescencji. Identyfikacja oraz wzmacnianie potencjałów nieletnich stanowią jego uzupełnienie. Wychowankowie młodzieżowych ośrodków wychowawczych są w okresie intensywnych zmian kształtującej się osobowości, która u części z nich zmierza w nieprawidłowym kierunku, stwarzając tym samym ryzyko określonych zaburzeń psychicznych. Dostosowanie realizowanych działań do indywidualnych potrzeb rozwojowych wychowanków, daje możliwości dokonania trwałych pozytywnych zmian w ich funkcjonowaniu psychospołecznym.

Cz.1: Osobowościowe i społeczne uwarunkowania zaburzeń w zachowaniu i przestępczości młodzieży; Cz.2: Czynniki warunkujące efektywność profilaktyki i resosjalizacji;

Cz1: Koncepcja i realizacja Toruńskiej Szkoły Terapeutycznej; Rozdział 1: Szkoła terapeutyczna - projekt autorski; Rozdział 2: Specjalne potrzeby edukacyjne; Rozdział 3: Program wychowawczy Szkoły Terapeutycznej; Rozdział 4: Edukacja terapeutyczna; Rozdział 5: Dyrektor Szkoły terateutycznej; Cz.2: Działalność edukacyjna; Rozdział 6: Podstawy edukacji wczesnoszkolnej; Rozdział 7: Praktyka edukacji wczesnoszkolnej; Rozdział 8: Edukacja polonistyczna; Rozdział 9: Historia i społeczeństwo; Rozdział 10: Przyroda; Rozdział 11: Język angielski; Rozdział 12: Matematyka; Rozdział 13: Terapia wychowawcza; Rozdział 14: Wychowanie fizyczne; Rozdział 15: Edukacja techniczna; Rozdział 16: Edukacja muzyczna; Rozdział 17: Edukacja plastyczna; Rozdział 18: Katecheza; Rozdział 19: Ścieżki edukacyjne- założenia i realizacja; Rozdział 20: Ścieżki edukacyjne realizowane w Toruńskiej Szkole Terapeutycznej; Cz.3: Działalność terapeutyczna; Rozdział 21: Terapia logopedyczna; Rozdział 22: Terapia dyslekcji, dysgrafii i dysortografii; Rozdział 23: Terapia matematyczna; Rozdział 24: ,,Dziecięca matematyka'' w terapii matematycznej; Rozdział 25: Socjoterapia; Rozdział 26: Szkoła dla rodziców; Cz.4: Działalnośc wspomagająca rozwój i wychowanie; Rozdział 27: Baza Szkoły Terapeutycznej; Rozdział 28: Działalność pedagoga i psychologa szkolmego oraz opieka medyczna; Rozdział 29: Szkolna świetlica terapeutyczna; Rozdział 30: Biblioteka szkolna i czytelnictwo uczniów; Rozdział 31: Formy aktywności pozalekcyjnej; Rozdział 32: Wybrane scenariusze szczególnych wydarzeń szkolnych;