Rozdział 1: Rola żywienia w życiu organizmu ludzkiego; Rozdział 2: Kalorymetria; Rozdział 3: Węglowodany; Rozdział 4: Tłuszczowce; Rozdział 5: Białka; Rozdział 6: Witaminy; Rozdział 7: Woda i składniki mineralne; Rozdział 8: Trawienie i przyswajanie składników pokarmowych; Rozdział 9: Współzależności między poszczególnymi składnikami pokarmowymi; Rozdział 10: Produkty spożywcze; Rozdział 11: Zmiany zachodzące w produktach w czasie ich przetwarzania; Rozdział 12: Zmiany w produktach spożywczych podczas ich składowania i konserwowania; Rozdział 13: Normy żywienia; Rozdział 14: Wytyczne realizowania norm żywienia; Rozdział 15: Żywienie poszczególnych grup ludności; Rozdział 16: Ocena stanu odżywiania; Rozdział 17: Obce związki w pożywieniu; Rozdział 18: Zatrucia i zakażenia pokarmowe; Rozdział 19: Higiena żywienia zbiorowego;

1. Skład chemiczny pasz; 2. Pasze i ocena ich jakości; 3. Okreslenie wartości pasz; 4. Zasady żywienia i układania dawek pokarmowych dla zwierząt gospodarskich; 5. Preliminarz paszowy;

1. Podstawowe zasady żywienia; 1.1. Bilans energetyczny i azotowy; 1.2. Budowa organizmu; 1.2.1. Budowa organizmu i metody pomiaru; 1.2.1.1. Założenia podstawowe; 1.2.1.2. Densytometria; 1.2.1.3. Całkowita woda ustroju; 1.2.1.4. Pomiary antropometryczne; 1.2.1.5. Inne sposoby badania składu ciała; 1.2.1.6. Dokładność pomiarów składu organizmu; 1.2.2. Metoda bioelektrycznej impedancji; 1.2.2.1. Podstawowe zasady metody; 1.2.2.2. Czynniki wpływające na pomiar metodą BIA; 1.2.2.3. BIA jako marker zdrowia tkanki; 1.2.2.4. Zastosowanie metody BIA w praktyce klinicznej; 1.3. Rozpoznanie niedożywienia – badania przesiewowe i ocena stanu odżywienia; 1.3.1. Definicja niedożywienia; 1.3.2. Badanie przesiewowe; 1.3.3. Ocena stanu odżywienia; 1.3.4. Metody używane w ocenie stanu żywienia; 1.4. Wpływ zaburzeń stanu odżywienia na funkcjonowanie organizmu; 1.5. Nadmierne odżywianie – konsekwencje czynnościowe i kliniczne; 1.5.1. Fizjologia tkanki tłuszczowej; 1.5.2. Ostre przekarmienie; 1.5.3. Przewlekłe następstwa nadmiernej podaży żywienia; 1.5.3.1. Otyłość; 1.5.3.2. Otyłość a zaburzenia metaboliczne; 1.5.3.3. Zespół metaboliczny; 1.5.4. Leczenie otyłości; 1.5.5. Okołooperacyjne leczenie żywieniowe pacjentów otyłych; 1.6. Występowanie zaburzeń stanu odżywienia; 1.6.1. Niedożywienie (niedożywienie związane z chorobą, diseaserelated malnutrition); 1.6.2. Częstość występowania niedożywienia; 1.6.3. Przyczyny niedożywienia związanego z chorobą (NZCh); 1.6.4. Nadmierny stan odżywienia (nadwaga/otyłość); 1.7. Zapotrzebowanie na substancje odżywcze osób zdrowych w spoczynku i podczas wysiłku; 1.7.1. Dorośli; 1.7.1.1. Makroskładniki; 1.7.1.2. Mikroskładniki; 1.7.2. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze dzieci i młodzieży; 1.7.2.1. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze dla wzrostu i rozwoju; 1.7.2.2. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze u dzieci; 2. Fizjologia i biochemia żywienia; 2.1. Apetyt i jego kontrola; 2.1.1. Sygnały obwodowe; 2.1.2. Drogi podwzgórzowe integrujące sygnały obwodowe; 2.2. Trawienie i wchłanianie składników odżywczych; 2.2.1. Główne miejsca, w których odbywa się trawienie i wchłanianie; 2.2.2. Jelito cienkie; 2.2.2.1. Węglowodany; 2.2.2.2. Lipidy; 2.2.2.3. Białka; 2.2.2.4. Witaminy; 2.2.2.5. Elektrolity i pierwiastki śladowe; 2.2.3. Jelito grube i jego rola w procesie wchłaniania; 2.2.3.1. Woda i elektrolity; 2.2.3.2. Funkcje metaboliczne oraz trawienne; 2.3. Metabolizm energii; 2.3.1. Pomiary wydatku energetycznego przy pomocy kalorymetrii; 2.3.2. Składniki wydatków energetycznych, ich pomiar oraz wyznaczniki; 2.3.3. Zmiany metabolizmu wywołane przez choroby; 2.4. Metabolizm węglowodanów; 2.4.1. Węglowodany w prawidłowym metabolizmie; 2.4.2. Regulacja metabolizmu glukozy; 2.4.3. Wpływ stresu na metabolizm glukozy; 2.4.4. Metabolizm u chorych krytycznie; 2.5. Metabolizm tłuszczów; 2.5.1. Główne szlaki metaboliczne lipidów; 2.5.2. Metabolizm lipidów w czasie głodzenia; 2.5.3. Wpływ zabiegu operacyjnego, sepsy oraz obrażeń narządowych na metabolizm tłuszczów; 2.6. Metabolizm białek i aminokwasów; 2.6.1. Fizjologia; 2.6.2. Przemiany białek; 2.6.3. Metabolizm aminokwasów; 2.6.4. Synteza i/lub rozpad białek całego ciała; 2.6.5. Metody pomiaru metabolizmu białkowego; 2.7. Woda i elektrolity w zdrowiu i w chorobie; 2.7.1. Przedziały wodne i płynowe; 2.7.2. Przemieszczanie się płynów w przewodzie pokarmowym; 2.7.3. Znaczenie nerek; 2.7.4. Zewnętrzny bilans płynowy; 2.7.5. Skutki głodzenia i urazu; 2.7.6. Elektrolity; 2.8. Pierwiastki śladowe – rola fizjologiczna i skutki ich niedoboru; 2.9. Fizjologiczna rola witamin oraz objawy ich niedoborów; 2.10. Przeciwutleniacze w zdrowiu i chorobie; 2.10.1. Stres oksydacyjny; 2.10.2. Utlenianie in vivo oraz neutralizacja RNOS; 2.10.3. Przeciwutleniacze w diecie; 2.11. Błonnik pokarmowy – jego metabolizm i fizjologiczny efekt działania; 2.11.1. Właściwości fizykochemiczne oraz metabolizm błonnika; 2.11.2. Efekt fizjologiczny błonnika w jelitach oraz jego implikacje kliniczne; 2.12. Głodzenie proste i stresowe; 2.12.1. Zapasy energii; 2.12.2. Proste głodzenie; 2.12.3. Głodzenie stresowe; 2.12.4. Niedożywienie a odpowiedź organizmu na uraz; 2.13. Wpływ genotypu na procesy zapalne i metaboliczne; 2.13.1. Polimorfizm pojedynczego nukleotydu (SNP) i cytokiny; 2.13.2. Wpływ genów płciowych; 2.13.3. Genotypowa wrażliwość na insulinę a masa i rozkład tkanki tłuszczowej; 2.13.4. Wpływ genów na długowieczność; 2.13.5. Wpływ genotypu na odpowiedź przeciwzapalną związaną ze składnikami odżywczymi; 2.14. Uraz oraz sepsa; 2.14.1. Główne cytokiny oraz ich działanie w przypadku urazów ciała oraz sepsy; 2.14.1.1. Reakcja układu odpornościowego; 2.14.1.2. Zmiany w układzie endokrynnym zachodzące podczas reakcji zapalnej; 2.14.1.3. Odpowiedź immunologiczna ustroju przyspiesza jego procesy metaboliczne oraz zwiększa jego zapotrzebowanie energetyczne; 2.14.1.4. Niekorzystne działanie cytokin; 2.14.1.5. Zakażenie oraz uraz zmniejszają aktywność antyoksydacyjną; 2.14.1.6. Wpływ genotypu na działanie cytokin; 2.14.2. Odpowiedź neuroendokrynna; 2.14.2.1. Bodźce neuronalne oraz układ nerwowy współczulny; 2.14.2.2. Wpływ układu endokrynnego na metabolizm; 2.14.2.3. Implikacje terapeutyczne; 2.14.3. Odpowiedź metaboliczna na uraz i sepsę; 2.14.3.1. Odpowiedź na stres; 2.14.3.2. Metabolizm substratów; 2.15. Odpowiedź metaboliczna na niedotlenienie; 2.15.1. Przemijająca reakcja na anoksję lub ostrą hipoksję; 2.15.2. Adaptacja czynnościowa do niedotlenienia; 2.15.3. Procesy przystosowawcze do hipoksji na poziomie molekularnym 220 2.15.4. Skutki odżywcze przewlekłej hipoksji; 2.16. Aspekty żywieniowe przewlekłych chorób zapalnych; 2.16.1. Przewlekły proces zapalny; 2.16.2. Charakterystyczne procesy i stany chorobowe; 2.16.3. Interwencje; 2.17. Aspekty metaboliczne chorób neurologicznych; 2.17.1. Zanik z odnerwienia; 2.17.2. Metaboliczne konsekwencje odnerwienia mięśnia; 2.17.3. Następstwa hormonalne i ogólnoustrojowe; 2.17.4. Stwardnienie zanikowe boczne (ALS); 3. Wskazania do leczenia żywieniowego; 3.1. Ograniczenia kliniczne dotyczące wskazań do leczenia żywieniowego; 3.2. Założenia praktyczne dotyczące wskazań do leczenia żywieniowego; 3.2.1. Leczenie chorych niedożywionych lub zagrożonych niedożywieniem za pomocą właściwej metody leczenia żywieniowego; 3.3. Wskazania do leczenia żywieniowego w świetle regulacji systemu opieki zdrowotnej w sytuacji zdrowia i choroby; 4. Organizacja i aspekty prawne; 4.1. Organizacja opieki żywieniowej; 4.1.1. Strategia postępowania, standardy i protokoły; 4.1.2. Posiłki szpitalne oraz catering; 4.1.3. Edukacja i szkolenie; 4.1.4. Dietetyka; 4.1.5. Zespoły żywieniowe; 4.1.6. Zakupy i sprzęt; 4.2. Aspekty prawne i etyczne; 4.2.1. Czynienie dobra i nieszkodzenie; 4.2.2. Samostanowienie; 4.2.3. Sytuacje wyjątkowe; 4.2.4. Sprawiedliwość ; 5. Substraty używane w żywieniu pozajelitowym i dojelitowym; 5.1. Energia; 5.1.1. Pobór energii podczas wsparcia żywieniowego; 5.1.2. Pobór energii oraz ostre stadium choroby; 5.2. Węglowodany; 5.2.1. Metabolizm węglowodanów w trakcie leczenia żywieniowego; 5.2.2. Węglowodany wykorzystywane w leczeniu żywieniowym; 5.2.3. Dawkowanie węglowodanów w żywieniu pozajelitowym oraz dojelitowym; 5.3. Tłuszcze; 5.3.1. Żywienie dojelitowe; 5.3.2. Żywienie pozajelitowe; 5.4. Białka i aminokwasy; 5.4.1. Zapotrzebowanie na białko i aminokwasy; 5.4.2. Zapotrzebowanie na białko i niezbędne aminokwasy w przypadku choroby; 5.4.3. Źródła białka i budowa chemiczna; 5.4.4. Ocena wartości biologicznej białek; 5.4.5. Aminokwasy: kamienie budulcowe białka; 5.5. Woda i elektrolity w czasie leczenia żywieniowego; 5.5.1. Monitorowanie; 5.5.2. Zapotrzebowanie typowe; 5.5.3. Zapotrzebowanie nadzwyczajne; 5.5.4. Doustne roztwory nawadniające; 5.5.5. Żywienie dojelitowe; 5.5.6. Podskórna podaż płynów; 5.5.7. Żywienie pozajelitowe; 5.6. Pierwiastki śladowe i witaminy w żywieniu pozajelitowymi dojelitowym; 5.6.1. Mikroskładniki odżywcze i pierwiastki śladowe; 5.6.1.1. Osoby zagrożone niedoborem; 5.6.1.2. Niedobory – zespoły kliniczne i stany subkliniczne; 5.6.1.3. Optymalizacja podaży mikroskładników odżywczych; 5.6.1.4. Legislacja Unii Europejskiej a żywienie dojelitowe; 5.6.2. Pierwiastki śladowe w żywieniu pozajelitowym i dojelitowym; 5.6.3. Witaminy w żywieniu dojelitowym i pozajelitowym; 5.7. Włókna pokarmowe i krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe; 5.7.1. Definicje; 5.7.2. Klasyfikacja; 5.8. Substancje specjalne w żywieniu; 5.8.1. Przeciwutleniacze i fitochemikalia w żywieniu; 5.8.1.1. Co to jest przeciwutleniacz?; 5.8.1.2. Uszkodzenia, do których prowadzi brak przeciwutlenia czy w organizmie; 5.8.1.3. Kto może odnieść korzyść z zastosowania suplementów antyoksydacyjnych: biomarkery stresu oksydacyjnego; 5.8.1.4. Przegląd strategii antyoksydacyjnych; 5.8.1.5. Przeciwutleniacze diety; 5.8.1.6. Niektóre pytania wymagające odpowiedzi, dotyczące leczenia antyoksydacyjnego; 5.8.2. Składniki odżywcze wpływające na odporność – omega-3 kwasy tłuszczowe; 5.8.2.1. Omega-3-nienasycone kwasy tłuszczowe; 5.8.2.2. Źródła omega-3 w diecie i typowa podaż; 5.8.2.3. Podaż omega-3-PUFA u ludzi zmienia skład kwasów tłuszczowych, osocza, komórek i tkanek; 5.8.2.4. Mechanizmy działania omega-3-PUFA; 5.8.2.5. Badania eksperymentalne z udziałem omega-3-PUFA; 5.8.2.6. Olej rybi w leczeniu żywieniowym; 5.8.3. Składniki odżywcze wpływające na odporność – dane eksperymentalne i kliniczne; 5.8.3.1. Glutamina; 5.8.3.2. Arginina; 5.8.3.3. Nukleotydy; 5.8.3.4. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe (PUFAs); 5.8.3.5. Mikroelementy; 6. Techniki leczenia żywieniowego; 6.1. Żywienie drogą przewodu pokarmowego; 6.1.1. Wskazania i sposób podaży żywienia; 6.1.1.1. Wskazania do żywienia drogą przewodu pokarmowego; 6.1.1.2. Przeciwwskazania do żywienia drogą przewodu pokarmowego; 6.1.1.3. Drogi żywienia dojelitowego przez zgłębnik; 6.1.1.4. Wybór diety; 6.1.2. Metody podawania żywienia do przewodu pokarmowego; 6.1.2.1. Doustne suplementy diety (ONS); 6.1.2.2. Dostęp do przewodu pokarmowego: zgłębnik nosowo-żołądkowy i nosowo-jelitowy; 6.1.2.3. Dostęp endoskopowy: PEG, PEG-J oraz D-PEJ; 6.1.2.4. Dostęp chirurgiczny – gastrostomia, mikrojejunostomia igłowa; 6.1.2.5. Realizacja żywienia dojelitowego drogą dostępu sztucznego; 6.1.2.6. Sprzęt stosowany w żywieniu dojelitowym; 6.1.3. Diety stosowane w żywieniu dojelitowym; 6.1.3.1. Diety domowe; 6.1.3.2. Diety przemysłowe; 6.1.4. Powikłania żywienia dojelitowego; 6.1.4.1. Powikłania ze strony przewodu pokarmowego; 6.1.4.2. Powikłania mechaniczne; 6.1.4.3. Powikłania metaboliczne; 6.2. Żywienie pozajelitowe; 6.2.1. Sposoby podaży żywienia pozajelitowego; 6.2.1.1. Żywienie pozajelitowe drogą żył obwodowych (ŻPO, Peripheral parenteral nutrition, PPN); 6.2.1.2. Żywienie pozajelitowe drogą żył centralnych; 6.2.1.3. Powikłania związane z zakładaniem i opieką nad cewnikami centralnymi; 6.2.2. Różne systemy żywienia pozajelitowego (AIO vs MB); 6.2.2.1. System wielu butelek; 6.2.2.2. System „Wszystko w Jednym”; 6.2.3. Farmaceutyczne aspekty żywienia pozajelitowego; 6.2.3.1. Sporządzanie mieszanin AIO; 6.2.3.2. Stabilność i zgodność mieszanin do żywienia pozajelitowego (ŻP); 6.2.3.3. Leki a mieszaniny odżywcze; 6.2.4. Skład mieszanin odżywczych i planowanie żywienia pozajelitowego; 6.2.4.1. Planowanie żywienia pozajelitowego; 6.2.4.2. Planowanie żywienia pozajelitowego; 6.2.4.3. Rozpoczynanie żywienia pozajelitowego; 6.2.5. Powikłania metaboliczne żywienia pozajelitowego; 6.2.5.1. Istotne klinicznie ostre powikłania metaboliczne; 6.2.5.2. Przewlekłe powikłania metaboliczne; 7. Monitorowanie leczenia żywieniowego; 7.1. Monitorowanie kliniczne; 7.1.1. Cele i dążenia; 7.1.2. Żywienie zintegrowane; 7.1.3. Parametry; 7.2. Niektóre pomiary laboratoryjne odpowiedzi na leczenie; 7.2.1. Bilans azotowy; 7.2.2. Białka – jako markery stanu odżywienia; 7.2.3. Inne markery laboratoryjne; 7.3. Zespół ponownego odżywienia (refeeding syndrome, szok pokarmowy); 7.3.1. Patofizjologia; 7.3.2. Objawy kliniczne; 7.3.3. Wytyczne zapobiegania i leczenia zespołu ponownego odżywienia u dorosłych pacjentów zagrożonych wystąpieniem tego zespołu; 8. Leczenie żywieniowe w różnych sytuacjach klinicznych; 8.1. Leczenie żywieniowe w ciężkim niedożywieniu; 8.1.1. Leczenie żywieniowe; 8.1.2. Doustne leczenie żywieniowe; 8.1.3. Żywienie dojelitowe; 8.1.4. Żywienie pozajelitowe; 8.1.5. Rehabilitacja; 8.2. Żywienie w okresie okołooperacyjnym; 8.2.1. Uwagi wstępne; 8.2.2. Chory z niskim ryzykiem wystąpienia powikłań związanych z żywieniem; 8.2.3. Pacjenci niedożywieni; 8.2.4. Pacjenci z powikłaniami po zabiegach operacyjnych; 8.2.5. Zlecanie żywienia; 8.2.6. Integracja; 8.3. Leczenie żywieniowe ciężko chorych i pacjentów septycznych; 8.3.1. Żywienie dojelitowe a pozajelitowe; 8.3.2. Podaż energii; 8.3.3. Glukoza; 8.3.4. Tłuszcze; 8.3.5. Aminokwasy; 8.3.6. Witaminy i pierwiastki śladowe; 8.4. Leczenie żywieniowe po urazie; 8.4.1. Patofizjologia urazu; 8.4.2. Leczenie żywieniowe u chorych po urazie; 8.5. Leczenie żywieniowe w chorobach zapalnych jelit; 8.5.1. Wpływ nieswoistych chorób zapalnych jelit na stan odżywienia i przemianę materii; 8.5.2. Wskazania do leczenia żywieniowego; 8.5.3. Żywienie przedoperacyjne; 8.5.4. Zapobieganie nawrotom choroby; 8.5.5. Farmakożywienie w nieswoistych chorobach zapalnych jelit; 8.5.6. Leczenie objawowe; 8.6. Wsparcie żywieniowe w chorobach wątroby; 8.6.1. Żywienie w chorobach wątroby; 8.6.1.1. Dieta doustna; 8.6.1.1. Suplementy diety; 8.6.1.3. Żywienie dojelitowe; 8.6.1.4. Żywienie pozajelitowe; 8.6.2. Wnioski dla leczenia żywieniowego zależnego od rozpoznania; 8.7. Leczenie żywieniowe w chorobach nerek; 8.7.1. Patofizjologia; 8.7.2. Leczenie żywieniowe pacjentów z chorobami nerek; 8.7.2.1. Pacjenci ze stabilną przewlekłą chorobą nerek (PChN) bez katabolizmu; 8.7.2.2. Pacjenci poddawani przewlekle leczeniu nerkozastępczemu; 8.7.2.3. Chorzy z ostrą niewydolnością nerek i pacjenci HD/PD z ostrą chorobą kataboliczną; 8.7.2.4. Preparaty stosowane w żywieniu; 8.7.2.5. Powikłania i monitorowanie leczenia żywieniowego; 8.7.2.6. Żywienie w okresie transplantacji nerki; 8.8. Żywienie w chorobach układu oddechowego i układu krążenia; 8.8.1. Epidemiologia; 8.8.2. Patofizjologia i konsekwencje niedożywienia; 8.8.3. Leczenie żywieniowe; 8.9. Leczenie żywieniowe w ostrym i przewlekłym zapaleniu trzustki; 8.9.1. Ostre zapalenie trzustki; 8.9.1.1. Czynniki predykcyjne; 8.9.1.2. Fizjologia i patofizjologia w zakresie żywienia i uzupełniania płynów; 8.9.1.3. Leczenie ostrego zapalenia trzustki; 8.9.1.4. Leczenie żywieniowe; 8.9.2. Przewlekłe zapalenie trzustki; 8.9.2.1. Leczenie żywieniowe w przewlekłym zapaleniu trzustki; 8.10. Leczenie żywieniowe w przetokach przewodu pokarmowego; 8.10.1. Powikłania przetok jelitowych; 8.10.2. Zasady postępowania; 8.11. Leczenie żywieniowe po rozległym wycięciu jelita (zespół krótkiego jelita); 8.11.1. Etiologia zespołu krótkiego jelita; 8.11.2. Patofizjologia; 8.11.3. Powikłania ZKJ; 8.11.4. Adaptacja jelita cienkiego ; 8.11.5. Leczenie ZKJ; 8.11.6. Postępowanie dietetyczne w ZKJ; 8.12. Konsekwencje żywieniowe chirurgii bariatrycznej; 8.12.1. Podstawowe sposoby leczenia bariatrycznego; 8.12.2. Okołooperacyjne zalecenia żywieniowe; 8.12.3. Oczekiwany spadek masy ciała; 8.12.4. Wczesne powikłania żywieniowe; 8.12.5. Okres stabilizacji; 8.12.6. Odległe powikłania żywieniowe; 8.12.7. Priorytety w suplementacji składników odżywczych; 8.12.8. Zalecenia w ciąży; 8.12.9. Dzieci i młodzież; 8.12.10. Ponowne odżywianie niedożywionego pacjenta bariatrycznego; 8.13. Żywienie osób w podeszłym wieku; 8.13.1. Determinanty niedożywienia białkowo-energetycznego u osób w podeszłym wieku; 8.13.1.1. Zmiany w budowie i funkcjonowaniu organizmu; 8.13.1.2. Apetyt u osób starszych; 8.13.1.3. Przerost bakterii w jelicie cienkim; 8.13.1.4. Starzejący się układ odpornościowy; 8.13.2. Interakcje lekowe u osób starszych; 8.13.3. Niedożywienie białkowo-energetyczne u osób w podeszłym wieku a wynik leczenia; 8.13.4. Wykrywanie niedożywienia u osób w podeszłym wieku; 8.13.5. Zmiany w zapotrzebowaniu na składniki odżywcze; 8.13.6. Interwencja żywieniowa; 8.13.7. Rozważania etyczne; 8.14. Leczenie żywieniowe w chorobie oparzeniowej; 8.14.1. Patofizjologia oparzeń i resuscytacja płynowa; 8.14.1.1. Odpowiedź metaboliczna; 8.14.2. Leczenie; 8.14.2.1. Postępowanie niezwiązane z żywieniem; 8.14.2.2. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze; 8.14.2.3. Droga podaży diety; 8.15. Wsparcie żywieniowe chorych na nowotwory; 8.15.1. Ogólne aspekty wsparcia żywieniowego; 8.15.2. Zapotrzebowanie żywieniowe; 8.15.3. Wskazania; 8.15.4. Żywienie w okresie okołooperacyjnym; 8.15.5. Onkologia niechirurgiczna; 8.15.6. Żywienie do- i pozajelitowe w warunkach domowych; 8.16. Wyniszczenie nowotworowe; 8.16.1. Definicja; 8.16.2. Patogeneza; 8.16.3. Wpływ utraty masy ciała na przebieg kliniczny i rokowanie; 8.17. Popromienne uszkodzenie jelit (Enteropatia popromienna); 8.17.1. Rola żywienia pozajelitowego; 8.17.2. Efekty długoterminowego domowego żywienia pozajelitowego; 8.18. Wpływ preparatów przeciwdziałających wyniszczeniu (antykachektycznych) w terapii choroby nowotworowej; 8.18.1. Środki stymulujące apetyt; 8.18.2. Środki antykataboliczne; 8.18.3. Środki anaboliczne; 8.18.4. Inne substancje; 8.19. Wsparcie żywieniowe w AIDS; 8.19.1. Historia i patofizjologia; 8.19.2. Metaboliczne i żywieniowe konsekwencje zakażenia HIV; 8.19.3. Skutki uboczne działania leków; 8.19.4. Wskazania i cele wsparcia żywieniowego; 8.19.5. Poradnictwo żywieniowe; 8.20. Żywienie w ciąży; 8.20.1. Patofizjologia; 8.20.2. Wskazania i cele wsparcia żywieniowego; 8.20.3. Żywienie pozajelitowe w ciąży; 8.21. Leczenie żywieniowe w neonatologii; 8.21.1. Żywienie dojelitowe, czy pozajelitowe?; 8.21.2. Cel postępowania żywieniowego; 8.21.3. Żywienie wczesne; 8.21.4. Żywienie pozajelitowe; 8.21.5. Żywienie enteralne; 8.22. Żywienie dzieci i młodzieży; 8.22.1. Podejście diagnostyczne; 8.22.2. Postępowanie żywieniowe; 8.22.2.1. Żywienie enteralne; 8.22.2.2. Żywienie pozajelitowe; 8.23. Zaburzenie odżywiania – jadłowstręt i żarłoczność psychiczna; 8.23.1. Patogeneza; 8.23.2. Zmiany fizjologiczne; 8.23.3. Objawy kliniczne i powikłania; 8.23.4. Powikłania; 8.23.5. Ocena stanu odżywienia; 8.23.6. Leczenie; 8.23.7. Długotrwałe efekty; 8.24. Leczenie żywieniowe w schorzeniach neurologicznych; 8.24.1. Ocena odżywienia; 8.24.2. Zapotrzebowanie żywieniowe; 8.24.3. Leczenie żywieniowe; 8.25. Żywienie i gojenie ran; 8.25.1. Podstawowe aspekty gojenia ran; 8.25.1.1. Fazy gojenia się ran; 8.25.1.2. Nie gojące się rany przewlekłe; 8.25.1.3. Miejscowe leczenie rany; 8.25.1.4. Żywienie a gojenie się ran; 8.25.2. Żywienie i odleżyny; 8.25.2.1. Klasyfikacja i etiologia odleżyn; 8.25.2.2. Stan odżywienia i odleżyny; 8.25.2.3. Interwencja żywieniowa i owrzodzenia odleżynowe – obecny stan wiedzy; 8.25.2.4. Odpowiednie żywienie jest konieczne do prawidłowego leczenia odleżyn; 8.26. Leczenie żywieniowe u chorych z cukrzycą; 8.26.1. Postępowanie dietetyczne u pacjentów z cukrzycą; 8.26.2. Leczenie żywieniowe chorych na cukrzycę; 8.26.3. Opieka okołooperacyjna; 8.27. Sztuczne żywienie w warunkach domowych; 8.27.1. Domowe żywienie pozajelitowe (Home Parenteral Nutrition– HPN); 8.27.2. Domowe żywienie dojelitowe (Home Enteral Nutrition – HEN); 8.27.3. Jak rozpocząć sztuczne domowe żywienie. [JK]

1. Składniki chemiczne pasz i ich znaczenie dla organizmu zwierząt; 2. Budowa przewodu pokarmowego zwierząt gospodarskich; 3. Pobranie, trawienie i wchłanianie; 4. Przemiana materii i energii; 5. Przemiany składników mineralnych; 6. Żywieniowe metody ograniczania skażenia środowiska naturalnego odchodami zwierzęcymi; 7. Systemy oceny wartości pokarmowej i zapotrzebowania zwierząt;

1.Fizjologia układu pokarmowego. Hormonalna kontrola pobierania pokarmu; 2.Żywienie dzieci i młodzieży; 3.Dietoprofilaktyka i dietoterapia gerontologiczna; 4.Żywienie kobiet ciężarnych i karmiących; 5. Żywienie w chorobach przewodu pokarmowego; 6. Żywienie w cukrzycy; 7. Leczenie dietetyczne otyłości; 8.Problematyka diagnozowania i leczenia dietetycznego pacjentów niedożywionych; 9. Postępowanie dietetyczne w zaburzeniach odżywiania; 10. Leczenie żywieniowe w chorobach nowotworowych; 11. Żywienie w chorobach nerek; 12. Żywienie w chorobach układu krążenia; 13. Zalecenia dietetyczne w wybranych chorobach skóry; 14. Żywienie osób z nadwrażliwością pokarmową; 15. Podstawy żywienia klinicznego; 16. Prebiotyki, probiotyki, suplementy diety i żywność specjalnego przeznaczenia medycznego [BM]

Rozdział 1: Pojęcia ogólne, terminy, definicje; Rozdział2: Sytuacja zdrowotna w Polsce; Rozdział 3: Racjonalne żywienie szansą poprawy zdrowotności społeczeństwa; Rozdział 4: Znaczenie rekreacji ruchowej w zachowaniu zdrowia człowieka; Rozdział 5: Choroby cywilizacyjne w Polsce oraz ich prewencja; Rozdział 6: Patologie zjawisk społecznych w Polsce; Rozdział 7: Zdrowie psychiczne oraz zapobieganie występowaniu zaburzeń psychicznych;

CZĘŚĆ 1. Praktyka oparta na faktach; Rozdział 1: Praktyka oparta na faktach; Rozdział 2: Model refleksyjnego uczenia się w edukacji medycznej; Rozdział 3: Zmiana zachowań; Rozdział 4: Przejście pod opiekę ośrodków dla pacjentów dorosłych; CZĘŚĆ 2. Opieka medyczna oparta na faktach; Rozdział 5: Kontrola spożycia pokarmu i wchłaniania; Rozdział 6: Interakcje żywności z lekami; Rozdział 7: Nadwrażliwość pokarmowa – alergia i nietolerancja pokarmowa; Rozdział 8: Nieswoiste choroby zapalne jelit (nchzj) i rak jelita grubego; Rozdział 9: Zespół krótkiego jelita; Rozdział 10: Żywienie dojelitowe; Rozdział 11: Żywienie pozajelitowe; Rozdział 12: Oparzenia; Rozdział 13: Żywienie w chorobach wątroby; Rozdział 14: HIV; Rozdział 15: Opieka paliatywna; Rozdział 16: Choroby nerek; Rozdział 17: Cukrzyca; Rozdział 18: Otyłość; Rozdział 19: Choroby układu krążenia; Rozdział 20: Leczenie udaru; Rozdział 21: Choroby neurologiczne; Rozdział 22: Zdrowie psychiczne; Załącznik 22.1 Sposób działania i wpływ leków na stan odżywienia; Załącznik 22.2 Narzędzie do badania przesiewowego z zakresu odżywiania; Załącznik 22.3 Ocena żywieniowa SDEDCF; Załącznik 22.4 Wytyczne, jak uzupełniać formularz oceny żywieniowej SDEDCF; Załącznik 22.5 Protokół ponownego odżywiania [B]

1. Zasady przygotowania potraw przez kelnera w obecności konsumenta; 1.1. Filetowanie ryb; 1.2. Tranżerowanie; 1.3. Zasady przygotowania i serwowania potraw gorących w obecności konsumenta; 1.4. Zasady serwowania deserów płonących (flambirowanych); 1.5. Przygotowanie przekąsek zimnych w obecności konsumenta; 1.6. Przygotowanie napojów w obecności konsumenta; .2. Technika podawania napojów bezalkoholowych gorących i zimnych; 2.1. Asortyment napojów bezalkoholowych gorących; 2.2. Sposoby przygotowania kawy i metody jej podawania; 2.3. Sposoby przygotowania herbaty i metody jej podawania; 2.4. Zasady serwowania napojów zimnych; 3. Technika podawania napojów alkoholowych; 3.1. Przechowywanie win; 3.2. Ogólny podział win; 3.3. Dobór win do potraw; 3.4. Zasady podawania win; 3.5. Miody pitne; 3.6. Krótka charakterystyka wódek; 3.7. Zasady doboru wódek do potraw i sposoby podawania; 3.8. Sposoby podawania wina; 4. Organizacja przyjęć - bankietów w zakładach gastronomicznych; 4.1. Rodzaje przyjęć okolicznościowych; 4.2. Technika i forma przyjmowania zamówień na przyjęcia okolicznościowe; 4.3. Metody przyjęcia okolicznościowego; 4.4. Przygotowanie stołów i obsługa uczestników na przyjęciach okolicznościowych; 5. Kuchnie różnych narodów; 5.1. Kuchnia rosyjska; 5.2. Kuchnia bułgarska i jugosłowiańska; 5.3. Kuchnia rumuńska; 5.4. Kuchnia czeska; 5.5. Kuchnia węgierska; 5.6. Kuchnia francuska; 5.7. Kuchnia włoska; 5.8. Kuchnia niemiecka; 5.9. Kuchnia angielska, amerykańska i kanadyjska; 5.10. Kuchnie południowoamerykańskie (Argentyna, Brazylia; Chile; Peru; Urugwaj; Paragwaj); 5.11. Kuchnia krajów skandynawskich (Finlandia, Norwegia, Szwecja, Dania); 5.12. Kuchnia hinduska (Indie, Pakistan); 5.13. Kuchnia azjatycka (Chiny, Japonia; Korea); 5.14. Kuchnia arabska; 6. Koktajlbar i jego rola w zakładach gastronomicznych; 6.1. Lokalizacja koktajlbaru; 6.2. Zakres czynności obowiązki barmana; 6.3. Wyposażenie koktajlbaru w drobny sprzęt; 6.4. Składniki podstawowe i dodatki do napojów mieszanych; 6.5. Zasady przygotowania koktajli; 6.6. Rodzaje napojów mieszanych; 6.7. Koktajle bezalkoholowe; 7. Obsługa gości hotelowych w zakładach gastronomicznych; 7. Obsługa gości hotelowych w zakładach gastronomicznych; 7.1. Pojęcie i rodzaje zakładów hotelarskich; 7.2. Układ funkcjonalny budynku hotelowego ze szczególnym uwzględnieniem części gastronomicznych; 7.3. Charakterystyka gastronomii hotelowej; 7.4. Urządzenie i wyposażenie pomieszczeń kelnerskich na piętrach; 7.5. Współpraca pracowników gastronomii z pionem hotelowym; 7.6. Obowiązki kelnera podczas obsługi gości w części mieszkalnej hotelu; 7.7. Organizacja świadczenia usług gastronomicznych w części mieszkalnej hotelu; 8. System rozliczeń kelnerskich oraz sposoby załatwiania skarg i wniosków; 8.1. System rozliczeń kelnerskich; 8.2. Wystawianie rachunków kelnerskich; 8.3. Rozliczenie kelnera z konsumentem; 8.4. Urządzenia do bonowania i rozliczania; 8.5. Załatwianie skarg, wniosków i reklamacji konsumenta; 8.6. Reklama w zakładzie gastronomicznym [JR]

1. Wiadomości wstępne; 2. Warunki pracy i bezpieczeństwa w zakładach przetwórstwa spożywczego; 3. Normalizacja i normy technologii żywności oraz w przedsiębiorstwie; 4. Zaplecze surowcowe przetwórstwa spożywczego; 5. Opakowania w przetwórstwie spożywczym; 6. Składniki i jakość żywności;