Dla kogo jest ta książka?; Botanika jako dziedzina farmacji; Hipotezy i zakres opracowania; Historia materii medycznej, botaniki farmaceutycznej i farmakognozji w opracowaniach; Polecane bibliografie; Metodyka; Ważne zastrzeżenie; 1. Wprowadzenie; 2. Roślina lecznicza, materia medyczna i pokrewne pojęcia podstawowe; 3. Tożsamość biologiczna surowców uważanych za roślinne; 3.1. Problem tożsamości grzybów; 3.2. Surowce związane z owadami; 3.3. Lecznicze organizmy morskie uważane za rośliny; 3.4. Surowce zwierzęce i zwierzęta lecznicze; 3.5. Surowce „roślinne” powstałe przy udziale owadów; 4. Bogactwo dawnej materii medycznej; 4.1. Dogłębne badanie przyrody; 4.2. Poznawanie materii medycznej odległych krajów i kultur; 4.3. Etymologia i leksykografia medyczno-farmaceutyczna oraz historia naturalna; 5. Zainteresowania naukowe farmacji; 6. Początki farmakognozji surowców roślinnych; 6.1. Materia medyczna w teorii sygnatur; 6.2. Krytyka sygnaturyzmu; 6.3. Chemiczne metody badania materii medycznej; 6.3.1. Analiza chemiczna i metoda rozpuszczalnościowa; 6.3.2. Metoda sensualna, czyli organoleptyczna; 6.3.3. Indykatory naturalne; 6.4. Badania fizjologiczne i kliniczne; 6.4.1. Ocena danych literaturowych; 6.4.2. Eksperymenty fizjologiczne; 6.4.3. Historia medyczna, testy kliniczne; 6.5. Ewolucja metod badawczych w XVIII i na początku XIX w.; 7. Kierunki rozwoju farmakognozji; 7.1. Wykrywanie fałszerstw surowców leczniczych; 7.2. Izolacja czystych metabolitów z surowców roślinnych; 7.3. Rozwój chemii surowców i farmakologii substancji roślinnych; 7.4. Rozwój anatomii roślin; 7.5. Początki mikroskopowej botaniki farmaceutycznej; 7.6. Początki mikrohistochemii roślin i krystalografii farmaceutycznej; 7.7. Poszukiwania zamienników i namiastek; 7.8. Odpowiedniki roślin leczniczych we florach egzotycznych; 7.9. Materia medyczna i farmakognozja jako dziedziny nauki; 7.10. Ikonografia farmakognostyczna; 8. Botanika linneuszowska w farmacji; 8.1. Rozprzestrzenianie się nomenklatury i diagnoz Linneusza w farmacji; 8.2. Opór tradycji i błędy; 8.3. Identyfikacja gatunkowa a losy surowców leczniczych; 8.4. Materia medica Linneusza i jej kontynuatorzy; 8.5. Wspólny rozwój taksonomii i farmakognozji; 8.6. Corollaria, system naturalny oraz ich przełomowy wpływ na farmakognozję. Anatomia surowca roślinnego a taksonomia; 8.7. Krytyka i rozwój chemotaksonomii; 9. Standaryzacja morfologiczna surowca; 9.1. Wprowadzanie terminologii botanicznej do farmacji; 9.2. Terminy botaniczne jako nazwy konkretnych surowców; 9.3. Autoryzowanie terminów morfologicznych i nazw surowców; 10. Standaryzacja taksonomiczna surowca; 10.1. Protologi gatunków oparte na surowcach leczniczych; 10.2. Trudności w badaniu surowców leczniczych i określaniu ich gatunków; 10.3. Redukcjonizm w taksonomii gatunków macierzystych; 10.4. Farmakognozja bez taksonomii; 10.5. Długo nierozpoznawane gatunki macierzyste; 10.6. Standaryzacja taksonomiczna surowca leczniczego w wieku XX; 11. Standaryzacja nomenklatoryczna w farmacji; 11.1. Nadmiar nazw roślin lub surowców; 11.2. Upraszczanie i normalizacja nomenklatury; 11.3. Nazwy tajemne surowców i preparatów; 11.4. Nazwy egzotyczne lub fantazyjne i ich latynizacja; 11.5. Eponimy i hagionimy; 11.6. Homonimy; 11.7. Psucie nomenklatury materii medycznej; 12. Gatunki rzadkie wliteraturze; 12.1. Rzadko wspominane gatunki i surowce lecznicze; 12.2. Rzadko wspominane zamienniki (rośliny równorzędne leczniczo); 12.3. Powrót do zarzuconych surowców leczniczych; 13. Towaroznawstwo surowców leczniczych i handel; 13.1. Trasy dowozu i handel hurtowy; 13.2. Farmacja a drogistyka; 14. Taksonomia przeciw hiperklasyfikacji surowców; 14.1. Nauka o korze chinowej – chinologia; 14.2. Inne hiperklasyfikacje; 15. Kolekcje i katalogi materii medycznej; 15.1. Kolekcje i ich przeznaczenie; 15.2. Pozataksonomiczne typowanie materii medycznej; 15.3. Interpretacja taks, dozariuszy i ofert handlowych; 16. Poszerzanie i rozpowszechnianie wiedzy farmaceutycznej; 16.1. Poszukiwania nowych danych i katalogowanie wiedzy; 16.2. Materia medyczna w źródłach florystycznych; 16.3. Powielenia i plagiaty; 16.4. Dyspensatoria powszechne i farmakopee powszechne; 16.5. Przedruki farmakopei; 16.6. Dzieła farmaceutyczne dwu- i wielojęzyczne; 17. Postęp badań materii medycznej po 1870 r.; Polskie odkrycia ibadania roślin leczniczych; 19. Obraz farmacji ileku przez pryzmat materii medycznej; 19.1. Typologia źródeł; 19.2. Spojrzenie ilościowe; 19.3. Spojrzenie terapeutyczne; 19.4. Chronologia; 19.5. Przemysłowe zainteresowania farmacji; 20. Klasyfikacje isystemy materii medycznej; 20.1. Graficzne początki klasyfikacji materii medycznej i taksonomii roślin; 20.2. Klasyfikacje wydzielin roślinnych; 20.3. Pozataksonomiczne systemy materii medycznej; 20.4. Zestawy surowców i preparatów do receptury; 20.5. Skład i ewolucja zestawów; 21. Wyodrębnianie się dziedzin wiedzy o materii roślinnej; 21.1. Materia pokarmowa; 21.1.1. Surowce spożywcze w terapii; 21.1.2. Kierunek encyklopedyczny; 21.1.3. Nazwy farmaceutyczne produktów spożywczych; 21.2. Toksykologia roślin i jej odległe skutki dla wiedzy o leku. Materia toksykologiczna; 21.2.1. Poszukiwanie nowych danych; 21.2.2. Siedlisko a właściwości roślin; 21.2.3. Poszukiwania reguł i zależności; 21.2.4. Trujące rośliny jako leki. Systemy trucizn; 21.2.5. Rozwój wiedzy o niestałości składu roślin leczniczych; 21.2.6. Kolejne źródła zmienności składu leku roślinnego; 21.3. Początki mikrobiologii i fitopatologii; 21.3.1. Poznawanie grzyb—w mikroskopijnych i grzybowych chorób roślin; 21.3.2. Odkrycie bakterii i drożdży w XVII w; 21.3.3. Mikroorganizmy a pojęcie choroby; 21.3.4. Grzyby chorobotwórcze i „medycyna roślinna” I poł. XIX w; 21.3.5. Teoria jadów i wyziewów. Botaniczne wyniki poszukiwań czynników chorobotwórczych; 21.4. Materia chirurgiczna; 21.4.1. Naturalne surowce chirurgiczne i sporządzane z nich materiały; 21.4.2. Nowe surowce i materiały w systemie antyseptycznym Listera i później; 21.4.3. Roślinne materiały elastyczne, pęczniejące i klejące; 21.5. Środki stosowane zewnętrznie; 21.6. Materia kosmetyczna; 21.7. Materia weterynaryjna; 22. Zagadnienia apteczne i recepturowe związane z roślinną materią medyczną; 22.1. Trwałość surowców i preparatów w praktyce aptecznej; 22.1.1. Aromaty i surowce o mocnym smaku; 22.1.2. Inne surowce i przetwory roślinne. Reguły zbioru i suszenia; 22.1.3. Preparaty i leki złożone; 22.2. Preparaty galenowe; 22.2.1. Przetwory galenowe w ścisłym znaczeniu; 22.2.2. Stosowanie nieprzetworzonych roślin leczniczych; 23. Nazwa i jej wartość definiująca w naukach farmaceutycznych; 23.1. Zrywanie z łaciną; 23.2. Zrywanie z tradycją; 23.3. Zrywanie z nomenklaturą naukową.[K]